De kathedraal van Pavia.

22 april 2025. Dag 49: Abbiategrasso – Bereguardo: 22 km, Dag 50: Bereguardo – Pavia: 20 km.

Tijdens een lange tocht beleef je hoogtepunten en heb je tegenslagen en blessures. Ik heb bijvoorbeeld last van een oorwurm.

In de vorige alinea aarzelde ik om het woord “pelgrimage” te gebruiken, in plaats daarvan schreef ik maar “lange tocht”. Een pelgrimage is voor mij een tocht die je actief uitnodigt om je waarden en meningen te betwijfelen en te verdiepen. Tijdens de Camino volgden we vanaf de eerste dag een pad naar Santiago. Regelmatig zag je een bord met daarop het aantal nog af te leggen kilometers. Je las hoe men vroeger over dezelfde wegen naar Spanje trok, mensen wensten je een Buon Camino, je struikelde over de Romaanse kerken die uiteindelijk allemaal familie van elkaar en van de kathedraal in Santiago waren, en langs het pad vond je overnachtingsplekken bij mensen die zelf naar Santiago waren gegaan, of dat anders hadden gewild. Je denkt na over de Camino, hoe die de Reconquista van Spanje bevorderde, of hoe de Camino in de vroege middeleeuwen de contacten tussen Europese rijken verstevigde. De stap naar de huidige tijd is dan snel gezet. De Camino versterkt je buikgevoel, ik ben een Europeaan, ik voel mij allereerst een inwoner van het gebied dat zich uitstrekt van Lissabon tot aan Polen en het voormalige Habsburgse KüK rijk. Tijdens de etappes door Frankrijk denk je: Marianne c’est moi! En daarnaast ben ik ook een Nederlander. Een timide Nederlander sinds we Schoof hebben, de pion, de stroman van oer-Hollandse rechts-extremisten. Stop.

Pelgrims voor de kathedraal van Pavia.

Wij zijn zes weken onderweg en we lopen over de Via Francisca van Konstanz naar Pavia. Rome is nog altijd slechts een stad in Italië. Pas in Pavia bereiken we de route naar Rome, de Via Francigena (met de klemtoom op de ci, de Via Francígena). Waarom heet die route trouwens de Via Francigena? Sint Franciscus ligt volgens de overleringen in Assisi en daar gaat de route juist niet langs. Ik zou verwachten dat je over een Via San Pietro e Paolo of over de Via Romana of de Via dei Papi naar Rome loopt. Maar dat is dus niet het geval en ik heb mij intussen aangeleerd om me niet in theologische onderwerpen te verdiepen omdat ik dan al snel verbijsterd raak over onnavolgbare verklaringen voor onmogelijke gebeurtenissen. Deze kloof, deze scheiding der geesten is de roze olifant tijdens onze tocht en die ik nog ontloop maar de spanning zal toenemen naarmate we Rome naderen. Ik heb veel achting voor Rome als het centrum van de antieke Romeinse cultuur en als een kunsthistorisch zwaargewicht maar voor kerkelijke autoriteiten heb ik weinig respect. Hun voorgangers hebben onnoemelijk veel leed op hun geweten. Als je denkt dat alleen jij de ultieme waarheid kent, als je überhaupt denkt dat er een ultieme waarheid is, wanneer je jouw woord tot wet maakt en de ander verketterd, dan word je geen zegen maar een gevaar voor je medemens. Niet voor niets eten Italianen met smaak de strozzapreti, de priesterwurgers, met een bloedrode tomatensaus.

Pavia, een stad vol geel.

Hoe dan ook, ik heb een oorwurm. In beide oren. Het begon op 28 februari, voordat we vertrokken. met een artikel in de krant over Rick Astley, de zanger van de one-hit-wonder Never Gonna Give You Up. Ik had het al jaren niet meer gehoord maar je leest de titel en het nummer dreunt weer in je hoofd. Weken later zijn we in Biasca, een dorpje in het Italiaanse sprekende deel van Zwitserland. We trakteren ons op een Aperol- en een Campari-spritz in de bar van een vriendelijk hotel. Ik volg de achtergrondmuziek, een reeks halfvergeten jaren tachtig hits. En jawel, vlak voordat we ons eten bestellen schalt Rick door de luidsprekers.

Rick

Een paar dagen later, in Ponte Tresa, het dorpje aan de Italiaans-Zwitserse grens, gebeurt hetzelfde. Opnieuw vullen de jaren tachtig de ruimte (eigenlijk zou ik liever Britpop uit de jaren negentig horen met veel Blur, nog veel meer Radiohead, wat Oasis en vooral – het allerbelangrijkste – goede nummers die ik nog helemaal niet ken), en plots staat Rick opnieuw op het podium. Rick is weer hot, Rick is terug van weggeweest en Rick heeft bovendien door geniepig ellebogenwerk een plaats tussen mijn oren veroverd.

We lopen tussen de rijstvelden en plotseling hoor ik Rick.

We zitten op een terras aan een Campari-spritz (I love Campari!) en Rick staat aan tafel.

We worden wakker en, het moet niet veel gekker worden, Rick klinkt in de kamer!

Ik moet ontRicken, I gonna give you up, I wanna let you down, het zal zwaar zijn. Maar het gaat gebeuren.

Onze Cees. Ons hondje loopt al 1000 kilometer met ons mee.