Het volgende hotel in San Quirico d’Orcia.

17 mei 2025. Dag 74: Buonconvento – San Querico d’Orcia: 22 km. Dag 75: San Querico d’Orcia – Podere San Giorgio: 27 km.

We zijn in San Quirico d’Orcia. d’Orcia is geen onbeduidende toevoeging, de Orcia-vallei is het summum van het Toscanegevoel. Hier heb je de mooiste cipressenlanen, de meest schilderachtige villa’s, de meest betoverende valleien met wijngaarden, gele bremvelden en grijze olijfbomen. Deze vallei heeft het UNESCO-werelderfgoedstempel. Montalcino is de bekendste naam, die heeft geen toelichting nodig maar in San Quirico en Castiglione besefte men al eeuwen geleden de waarde van de toevoeging d’Orcia.

San Quirico is een aardige plaats. Met oude maar sterk geërodeerde kerken, een kleine vestingmuur, een centrum van een paar straten met veel gerestaureerde huizen en een plein waar de terrassen zijn. Best aardig maar niet meer dan dat.

Wielrenners in San Quirico.

De Via Francigena loopt door het plaatsje evenals de l’Eroica, een toertocht die met klassieke racefietsen wordt gereden over de strade bianche, de witte Toscaanse onverharde wegen. Daardoor verblijven in dit dorp een groeiend aantal pelgrims, wielrenners, en enkele verdwaalde toeristen.

De gele panden: het El Capitano imperium in San Quirico.

San Quirico zou een schone slaapster zijn gebleven maar het werd door de UNESCO wakker gekust en de familie Genovese gaf haar daarna een espresso doppio. De familie staat aan het hoofd van de Capitano Collection, het horeca imperium van San Quirico. Het heeft twee hotels, aan een derde wordt gewerkt, twee restaurants, gerenoveerde huizen en zelfs gerenoveerde torens van de vestingmuur. De straten met appartementen-panden zijn zo netjes dat het opvalt. Die zijn geen deel van een levende stad maar ogen als een openluchtmuseum na sluitingstijd. In die wijk wordt niet geknikkerd of gevoetbald.

San Quirico is drastisch veranderd, de naam bleef hetzelfde maar het toerisme heeft het leven van de gemeenschap op zijn kop gezet. Hetzelfde geldt natuurlijk voor elk mens, wat je doet en wat je denkt verandert met de jaren.

Maar laat ik het omdraaien: hoe herinner je, wat zie je voor je, bij de naam van een in de tijd veranderende plaats of persoon?

Ik neem Hans, een goede vriend die ik in de bergen leerde kennen, als voorbeeld. Hans is een diesel, liep als een Kuifje in een plusfours, monsterde elke bergwand met een duistere blik, en beklom ze daarna letterlijk in een vloek en een zucht. Hij was niet te stoppen en heeft in mijn spontane herinnering nog altijd een donkere haardos, nog geen bril en pretogen bij sappige anekdotes op het terras van een berghut. Dat laatste is gelukkig een constante in zijn, en daardoor ook in mijn, leven.

Of ik denk aan René, ondanks de tientallen jaren die daarna zijn verstreken zie ik bij hem allereerst de jongvolwassene met wie ik lange reizen door Zuid-Amerika maakte. Een zwarte bos krullen en glimmende ogen, met grote stappen verkent hij Asunción, La Paz en Cusco, en als hij lacht dan hoort de hele omgeving het. En ook dat laatste is niet veranderd.

Of mijn broer, onwillekeurig zie ik bij hem het beeld van de misschien 25-jarige promovendus en afgetrainde roeier die altijd, maar dan ook altijd, wilde winnen. En meestal ook won.

Haren worden grijs, of korter, of zo dun dat een normaal oog ze niet meer ziet, rimpels krijgen meer volume, de armen en benen gaan piepen en kraken. Met de tijd verandert alles. Behalve bij Monique, toen ik haar ontmoette in 2005 was ze een huppelend jong hert. En dat is ze nog steeds.

Hoe denken de inwoners van San Quirico over de ontwikkelingen in hun plaats? Het centrum is gerenoveerd, olijfolie halen ze niet meer bij de boer want talloze winkels in de hoofdstraat, de Via Dante (daar heb je hem weer), verkopen authentieke Toscaanse olijfolie van handgeplukte en mechanisch verwerkte locale olijven. Aan de andere kant zijn oma’s en families uit het centrum vertrokken. In hun voormalige huizen slapen tegenwoordig een steeds grotere groep vakantievluchtelingen die niet integreren, de taal niet spreken en nauwelijks belangstelling voor de stad hebben.

Opa’s en oma’s hebben de vroegere armoede meegemaakt en zijn blij met de huidige welvaart. Jongeren in de horeca en bewoners die appartementen verhuren hoor je ook niet klagen. Desondanks moet de komst van het toerisme, waardoor dit plaatsje binnen een generatie totaal veranderde, spanningen hebben veroorzaakt. Je kunt je talloze aanleidingen tot dorpsvetes voorstellen: toeristische belangen die met het gesloten oude dorpsleven botsen, nieuwe signori die gerespecteerde notabelen in de sociale pikorde voorbijstreven en ga zo maar door. Maar de voorbijganger die een dag in San Quirico verblijft ziet niets dat op spanning duidt. Geen graffiti, geen affiches, de inwoners genieten tussen fietsers en wandelaars op het terras, in winkels en de supermarkt merk ik evenmin irritatie. We voelen ons gewoon welkom. Wat een fijne plaats is dit.

De Strade bianche. Ook voor wandelaars.

Misschien zie ik spoken en is mijn zorg het gevolg van talloze artikelen over het massatoerisme in Barcelona en Amsterdam of van boeken zoals Grand Hotel Europa. Heel misschien kan San Quirico zoals het nu is ons iets leren over hoe je het toerisme omarmt.