28 maart 2025. Dag 23. Bühl – Maisenbühl: 25 km. Dag 24. Maisenbühl – Gengenbach: 22 km

Al enige tijd moet mij iets van mijn hart. 

Tijdens onze tocht door Duitsland zijn we in aardig wat kiesdistricten geweest en telkens bekijk ik de resultaten van de laatste verkiezingen in dat gebied. De Eifel, Saarland en het Zwarte Woud kleuren allen zwart van de CDU. Alleen in de universiteitsplaatsen Aken en Freiburg werden de Groenen de grootste partij. Dat is niet verrassend, de CDU had een grote overwinning geboekt.

Wat mij meer verraste waren de hoge scores van de AFD  in het voormalige West-Duitsland. In Baden-Württemberg (BW), haalde die in veel districten 20-25% van de stemmen. Ik was in eerst instantie geschokt. BW is immers, na Beieren en Hamburg, het Bundesland met het hoogste besteedbaar inkomen en van iemand die meer te verliezen hebt zou je verwachten dat hij niet voor een fascistoïde partij stemt waarbij chaos en verval gegarandeerd is.

Echter, de scores van de AFD in BW blijken – helaas – helemaal niet zo uitzonderlijk hoog te zijn. EUROSTAT, het statistisch bureau van de EU, berekent en vergelijkt het netto besteedbaar inkomen van de regio’s binnen Europa. Wat blijkt: die van BW is net zo hoog als van de Randstad of Noord-Brabant, en hoger dan van Noord- en Oost-Nederland en in die eerste regio’s, behalve in de grote steden, was de PVV in 2024 de grootste partij met scores van ruwweg 25 tot 35%. Nog hogere niveaus dus dan in BW. De uitslagen had ik ooit gezien maar mijn hersenstam had uit overlevingsdrang de herinnering hieraan gewist.

Onderzoek naar landelijke verschillen tussen de steun voor extreme partijen is vast immens en wordt, naar ik vrees, verricht om redenen die soms absurder zijn dan dat wij, vredelievende mensen met een gezond verstand, kunnen verzinnen. STOP!, en dit is genoeg over extreem rechts, uiteindelijk ben ik op sabbatical en ik hoop het gajes dat deze bewegingen aanvoert voor een paar maanden uit mijn geheugen te verbannen. Ik heb het liever over de Grünen en over een van hun leiders, Annette Baerbock. 

De Grünen is een partij die ik lange tijd wantrouwde. Ooit zijn ze voortgekomen uit onder meer de Duitse krakersbeweging en dat diskwalificeerde ze ogenblikkelijk voor mij. In Amsterdam beleefde ik in de jaren tachtig de krakersrellen. De krakers verwierpen de rechtstaat en koketteerden daarmee, ik walgde van hun aanpak. De Grünen konden het dus schudden voor mij.

Maar tot mijn verbazing merkte ik dat ik, in al die jaren dat ik Die Zeit lees, steeds meer sympathie voor de partij kreeg en dat die toch niet de socialistische-pacifistische-anarchistische groep oproerkraaiers was waarvoor ik het eerst had aangezien. Sterker nog, ik ben inmiddels ervan overtuigd dat in Duitsland de Grünen de partij is die het meest rigoureus voor de Verlichtingsidealen opkomt.

Duitsland heeft een verleden in het omgaan met partijen die vijandig staan tegenover democratie en een onafhankelijk rechtssysteem. Wandel durch Handel of, iets breder gesteld, politieke verandering door intensieve contacten, bestaat al meer dan 50 jaar en was de Duitse toverformule om het Russische gevaar in te tomen. Het concept kan goed werken, vanuit Amerikaans oogpunt heeft bijvoorbeeld een decennialange stortvloed aan handel, marketing en media goed gewerkt om van ons consumerende burgers te maken die de samenleving en de overheid als een bedrijf zien dat efficiënt en winstgevend moet zijn.

In de Duitse contacten met Rusland en China is het echter goed fout gelopen. Wandel durch Handel werkt totdat je afhankelijk wordt van de tegenpartij, dan wordt het link en helemaal als je niet door hebt dat die andere partij op je ondergang uit is. De SPD stak tot in zijn nek in dit debacle. Gerhard Schröder, ooit het paradepaardje van de partij, is nu de foute oom, het vriendje van Poetin, waar de SPD zich voor schaamt maar desondanks twee jaar geleden, na de inval in de Oekraïne, een feestje voor organiseerde vanwege zijn zestigjarig partijlidmaatschap.

En de CDU?, die ging mee in de welwillende, naïve houding tegenover Rusland. 

En de Grünen? Die waren kritischer en stelden dat China en Rusland onze vrijheid bedreigden. Dat zaken doen met zulke landen niet zonder gevaren is, dat sommige zaakjes ronduit stinken. Maar, tsja, dat is een controversiële boodschap in het land van BASF, RWE, Siemens, Volkswagen, Mercedes etc. Dan ben je al snel links, een fundi en een bedreiging voor de welvaart.

Annalena Baerbock, de voormalige Kanzlerkandidat van de Grünen, heeft de afgelopen jaren een kritische houding aangenomen tegenover anti-democratische regimes. En dat niet veilig roepend vanuit de oppositiebanken of als een van talloze kamerleden, maar in haar rol als Duitse minister van Buitenlandse Zaken, tijdens reizen naar bijvoorbeeld China of Turkije en natuurlijk na de Russische inval in de Oekraïne. Zij bepleitte het sturen van krachtige Taurus raketten naar de Oekraïne maar Schulz ( SPD) durfde dat niet aan en mompelde het weg. 

Tsja..

Een politica als Baerbock verdedigt haar waarden en beargumenteert voorgestelde maatregelen. Dat lijkt triviaal maar voor godbetert de lijsttrekker van de tot voor kort grootste partij van Nederland, Dilan Yesilgöz, lijkt het onmogelijk om haar positie uiteen te zetten. Met dooddoeners als “je stinkende best doen”, “eindelijk doen waar het land op wacht” en “de hardwerkende Nederlander” wordt je als kiezer geen steek wijzer. Behalve dat je merkt dat dit een kakelend kippetje is, een buiksprekende pop die je tenenkrommend aanhoort. Het is al erg dat je liegt en je daarmee een regeringscrisis forceert, dat je met jouw verkiezingsstrategie de PVV aan een overwinning helpt en je vervolgens met dat schorem in een coalitie stapt, maar door je ferm, vrijblijvend u-vraagt-wij-draaien-geleuter zak je door de bodem en onthul je je als een ordinaire populist. Waar blijft de Nederlandse Baerbock?

Zo, dat lucht op. Nu de wandelschoenen aan, de rugzak om en dan op stap naar Haslach im Kinzigtal.