Brieven aan Cees (Nooteboom) verschenen

Het boek Berichten van achter de horizon. Brieven aan Cees is tijdens de coronaperiode online gepresenteerd. 

In aanwezigheid van Cees Nooteboom en omlijst door optredens van Arianna Savall vertelde ik hoe Nooteboom’s oeuvre, de Orlando furioso van Ariosto en atlassen van Blaeu mij telkens aanzetten om de rugzak te pakken en verre streken te ontdekken.

Ik sprak over een jarenlange relatie als lezer met Cees Nooteboom, dat zijn boek Omweg naar Santiago ons had geïnspireerd tot zwerftochten door Noord-Spanje en later zelfs tot het lopen van de camino naar Santiago. Je leest meer hierover in de eerste brief uit Berichten van achter de horizon:

Groningen 15 augustus 2019

Geachte heer Nooteboom, beste Cees, vriend,

Al bijna twintig jaar zijn wij een onafscheidelijk stel, delen we hotelkamers, de leestafel en het bureau. Inderdaad, schrijvers hebben talloze vrienden: lezers die ze niet kennen en tegen wie ze avondenlang praten zonder het te weten. Ik ben een van de gelukkigen en ik voel mij vereerd. Ik ga zitten, sla je boek open en jij vervolgt je verhaal. Samen hebben we de wereld verkend, hoewel jij reisde en ik thuisbleef. Jij sprak over mensen en landschappen, ik keek en zag een nieuw universum…

De alpaca

Meer informatie over het boek vind je in de volgende twee berichten (inclusief verkooppunten en bibliografische data).

Met dit bericht begint de blog (opnieuw) aan een winterslaap, verder nieuws tref je aan op Zwavel & Zuurstof.

Het nieuwe boek!

Beste lezers, vrienden,

Ooit liepen Monique, Puck en ik naar Santiago. Over de tocht schreef ik het boek Een edelman in Lerma dat in 2018 verscheen. Via tussenpersonen bereikte een exemplaar Cees Nooteboom en dat was het begin van een onderling contact.

In de jaren daarna stuurde ik hem enkele brieven die zijn gebundeld in mijn nieuwe boek Berichten van achter de horizon. De afgelopen week leverde de drukker het resultaat. Een zware kartonnen doos staat voor mij op tafel, ik maak het open, pak het bovenste boek eruit, hou het in handen en wat ik zie… overtreft mijn verwachtingen.

Berichten van achter de horizon is een gebonden boek met leeslint en illustraties van Sharon Chester [1] van condors, huemuls, pinguïns en andere Patagonische dieren. Daarnaast bevat het diverse paginagrote afbeeldingen van antieke kaarten en prenten.

De tekst op de achterzijde schetst de inhoud:

Je bent op reis, door Zuid-Amerika of naar Zeeland, en je stuurt brieven naar een schrijver. De laatste twintig jaar heeft die schrijver jou begeleid, jij hebt zijn werk gelezen en hij heeft jou duizenden pagina’s toegesproken maar ditmaal zijn de rollen omgedraaid.

Je vertelt hem over een land dat een eiland droomt te bezitten, over een alomtegenwoordig onzichtbaar beest, over Europa, Diderot en andere gezamenlijke liefdes, over koffers vol boeken, verlaten straten, heel foute mannen van vroeger en nu maar, bovenal, over de band die tussen lezers en schrijvers ontstaat.

de onzichtbare huemul

Op 13 april wordt het boek tijdens een Zoom-bijeenkomst gepresenteerd. Ik ben vereerd dat Arianna Savall [2] hierbij een optreden geeft. Arianna is een harpiste en sopraan die diverse CD’s heeft uitgebracht met haar gezelschap Hirundo Maris, haar partner Petter Upland Johansen, solo of met haar wereldberoemde muziekfamilie. Haar muziek is betoverend en begeleidde ons tijdens de tocht naar Santiago. Ik kon mij daarom geen betere begeleiding voor de boekpresentatie wensen.

Tim van der Graaf, Berichten van achter de horizon. Brieven aan Cees, Uitgeverij Zwavel & Zuurstof, Groningen, 2021, gebonden, 68 pagina’s met illustraties van Sharon Chester en diverse kaarten en etsen in kleur, 20 Euro, ISBN 978 90 828580 6 8.

Het boek is daarna te koop bij:

Uitgeverij Zwavel & Zuurstof

U kunt bij de uitgeverij een gesigneerd exemplaar bestellen. Stuur een mail met het bezorgadres naar info@zwavelenzuurstof.nl. U ontvangt vervolgens een betaalverzoek. Leveringen in Groningen zijn gratis, daarbuiten tegen het PostNL tarief.

Kapsalon Zus en Zo Prinsesseweg 27, 9717 BB Groningen

Boekhandel Godert Walter Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen Tel: 050 312 25 23, Mail: info@godertwalter.nl. Zie ook de nieuwsblog en het Groninger boeken site van Godert Walter.

[1] Sharon Chester is auteur van twee prachtige natuurgidsen:

A Wildlife Guide to Chile

The Arctic Guide. Wildlife of the Far North

Ik dank haar dat ik meerdere prachtige tekeningen in mijn boek mocht opnemen.

[2] zie voor meer informatie Arianna Savall’s website

Hebben jullie het al gehoord?

VRIENDEN!, wat fijn dat we jullie hier weer allemaal ontmoeten! Kunnen jullie het nog herinneren? Vijf jaar geleden hielden we jullie met deze blog op de hoogte van de tocht die wij, Monique, Puck en Tim, naar Santiago maakten.

en route, op slechts 600 kilometer van Santiago

Het is lang geleden, een ander tijdperk, een vroeger waarin je ’s avonds onbekommerd naar buiten ging en je zonder mondkapje en beslagen bril een restaurant binnenstapte. Dat gold overigens niet voor de eerste weken na ons vertrek. In februari en maart 2016 liepen we door België en Noord-Frankrijk en in die gebieden heerste een lockdown avant la lettre. Je zag vrijwel niemand, laat staan dat je anderen tot op 1.5 meter naderde en zelfs in de weinige, trieste dorpen bleven de straten verlaten en namen de bewoners een strikte en, naar ons leek, eeuwigdurende quarantaine in acht.

Bijna net zo verlaten als Noord-Frankrijk: de pampa van Argentinië

Teruggekeerd uit Santiago leek het leven verder te gaan op het eerder ingeslagen pad. Maar ja, als je vier maanden naar de wolken en de bomen hebt gekeken, als elke dag een nieuwe verrassing was en je je gedachten de vrije loop hebt gelaten, dan is tijdens de tocht je brein werkelijk veranderd.

Na de honderd dagen lopen, denken en slapen zie je dan bij terugkomst de zaken met verwondering aan en die distantie heb ik later verder gekoesterd. Ik schreef bovendien een boek over de tocht, Een edelman in Lerma, en zo verlengde ik mijn behandeling in het sanatorium van de Camino, de pelgrimsroute naar Santiago, met twee extra jaren.

Presentexemplaren van het boek gingen naar de NRC, de Volkskrant en Trouw. De kranten bleken met stomheid geslagen en gedroegen zich dienovereenkomstig maar de allerbelangrijkste geadresseerde stuurde een antwoord. Na een maandenlange stilte, waarin je de hoop op een reactie hebt opgegeven, arriveerde een brief van Cees Nooteboom waarin hij mij bedankte voor het boek. Via allerlei omwegen was mijn pakketje bij hem op Menorca terechtgekomen, precies op tijd want in die periode las hij een ander boek dat dezelfde afbeelding van Denis Diderot op de omslag had als mijn Edelman in Lerma. En zo zie je: toeval bestaat ècht want bij een atheïst als Diderot durf je niet aan interventies van hogere machten te denken.

Boeken en schrijvers, in Weimar

Ik heb het ooit al eens opgeschreven maar ik herhaal het hier graag: Cees Nooteboom is voor mij een van de grootste hedendaagse schrijvers die mij al meer dan twintig jaar begeleid. Zo’n hechte lezer-schrijverrelatie, ook al was het tot voor kort een louter eenzijdige kwestie, heeft gevolgen. Door zijn boeken werd ik een nog hartstochtelijker Europeaan, ontdekten we Spanje en struikelden we daarbij over de Camino. Daarom verwijst de naam van deze blog naar een van zijn meesterwerken [1].

De brief van Cees kon ik niet onbeantwoord laten, hij reageerde vervolgens met een mail en zo begon een onregelmatige conversatie met gaten van weken, soms maanden, voordat de ander terugschreef. Enkele brieven schreef ik in Groningen maar de meesten ontstonden ver weg, het waren berichten van achter de horizon, vanuit Vuurland en Patagonië, Weimar of Zeeland en bijna vanuit Venetië.

De brieven gaan over Diderot en andere schrijvers, over dieptreurige badplaatsen maar ook over de natuur, over helse spechten, een onzichtbaar wezen, over de populariteit van knettergekke politici, reizen natuurlijk, en uiteindelijk over verlaten straten en de stilte.

Mannetjesspecht met vrouwtjesmens

Het boek met de brieven aan Cees verschijnt binnenkort, hou de blog in de gaten en…

reserveer in je agenda alvast de avond van dinsdag 13 april voor een online bijeenkomst met boeken… en prachtige livemuziek! 

[1] Cees Nooteboom, De omweg naar Santiago, Uitgeverij Atlas, Amsterdam, 1992

De enorme Timmerman – El Carpintero gigante – De Magelhaenspecht

Te Koop!

Een edelman in Lerma is op 2 juni in boekhandel Godert Walter gepresenteerd aan een groot publiek. De bijeenkomst was voortreffelijk georganiseerd – hulde aan het team van Godert Walter! – en daarna moest de schrijver zwetend en steunend exemplaren signeren en van een originele tekst voorzien. Wij (Monique, Tim en Puck) bedanken alle aanwezigen, we hebben mèt jullie genoten, het was voor ons een onvergetelijke gebeurtenis!

Tim van der Graaf, Een edelman in Lerma, Uitgeverij Zwavel & Zuurstof, Groningen, 2018, gebonden, 296 pagina’s met twee katernen kleurenfoto’s, 27.50 Euro, ISBN 978 90 828580 0 6.

Vanaf heden is Een edelman in Lerma kopen te koop bij:

Boekhandel Godert Walter

Oude Ebbingestraat 53, 9712 HC Groningen

Tel: 050 312 25 23, Mail: info@godertwalter.nl

Kapsalon Zus en Zo

Prinsesseweg 27, 9717 BB Groningen

Een gesigneerd exemplaar is te bestellen bij Uitgeverij Zwavel & Zuurstof.

Maak hiervoor 27,50 Euro over op bankrekeningnummer IBAN NL88 RABO 0330 5803 88 en vermeldt daarbij je naam en adres. Het boek wordt dan binnen 2-3 werkdagen bij je afgeleverd.

Voor vragen en informatie kan je een e-mail sturen naar:

info@zwavelenzuurstof.nl

meer informatie over Uitgeverij Zwavel & Zuurstof vind je op:

www.zwavelenzuurstof.nl

Pamplona, 2016

Het Boek

Op 31 mei 2016 rustten we uit op een terras in Arzúa (Galicië, Spanje). Morgen zou het gebeuren, dan zouden we Santiago bereiken, honderd dagen nadat we uit Eijsden vertrokken. Met dagelijkse berichten op deze site hielden we het thuisfront op de hoogte. Die blogs zijn grondig bewerkt, aangevuld of verwijderd en het resultaat is nu, twee jaar later, klaar. Het boek Een edelman in Lerma is verschenen bij de uitgeverij Zwavel & Zuurstof en ons huis is een wand van kartonnen dozen met boeken rijker.

Het is een gebonden boek dat een Nederlandse boekbinder met de hand heeft gemaakt, de Marge aan de Vismarkt in Groningen verzorgde de productie en Geja Duiker van Staal & Duiker ontwerpers uit Haren ontwierp de omslag. We vinden het resultaat prachtig, we blijven hierin maar snuffelen en bekijken nogmaals de twee fotokaternen die de verhalen illustreren. We hopen dat jullie allemaal naar de boekpresentatie komen, op zaterdag 2 juni om 16.30 uur bij boekhandel Godert Walter aan de Oude Ebbingestraat 53 in Groningen. We raden jullie aan om wat eerder te komen en het assortiment van Godert Walter te inspecteren en misschien al wat bundels voor de zomervakantie in te slaan. Vanaf 16 uur neuzen wij – Monique, Tim & Puck (!) – met jullie mee.

wijngaarden rondom Chablis in maart

Tenslotte, om in de stemming voor de boekpresentatie te komen, vind je hieronder alvast de flaptekst:

Het is 2016. Terroristische aanslagen, geweld in het Midden-Oosten en vluchtelingen op Italiaanse kusten beheersen het dagelijks nieuws. Ook in de polders is het onrustig, populisten brullen steeds harder en ronselen zowaar een flink deel van de bevolking.

Sommigen verdragen de agressie en de domheid van het publieke debat niet meer, die willen weg en gaan de grens over om het pessimisme te ontvluchten. Twee mensen en hun hond beginnen in Limburg aan een tocht van meer dan honderd dagen naar Santiago. Onderweg spreken ze met Wim Wenders en John de Mol, een inquisiteur en Diderot. Ze wachten op Stefan Zweig, ontsnappen aan een hellevaart in Burgos, ontmaskeren het fantoom dat door Spanje waart en onthullen manipulaties van politici en priesters.

Ze leiden het leven van de moderne pelgrim, slapen elke nacht bij vreemden, wandelen door dorpjes en bezoeken de kerk, een café of de bakker. Ze zien de kathedraal van Reims, de stegen van Pamplona, wijngaarden rondom Chablis en de eindeloze Spaanse hoogvlakte.

Het wonder van Europa voltrekt zich opnieuw want wie dwars door het continent trekt, dwaalt in zijn geschiedenis. Je moet sterk in je schoenen staan om daartegen bestand te zijn. Anders ga je voor de bijl, vergeet je de dagelijkse sores en kom je gelouterd terug. Dan besef je wat de encyclopedisten ons 250 jaar geleden al toonden: word niet belemmerd door de tijdgeest maar denk kritisch en vrij.

Leve Europa! Vive l’Europe!

 

Tot 2 juni!

Amrum, sjoelen en gestolen fietsen

In de huidige internet samenleving is de nationale identiteit een groot goed. Houvast voor de bevolking, anker in onstuimige tijden enzovoorts. Met de Nederlandse identiteit is het helaas zorgwekkend gesteld. Klompen worden alleen nog door Japanners in Volendam gedragen, Duitsland heeft meer windmolens dan Nederland, de typisch Hollandse fiets wordt gejat en bij het schaatsen is de gouden medaille niet meer voor Nederland gereserveerd.

En zo ontdekten we dat een van de laatste “typisch Nederlandse” hoogtepunten – het sjoelen – ook op hoog niveau buiten Ons Vaderland wordt bedreven. In de Weinfriese wordt dit jaar het 2de Internationale Amrumer Sjoeltoernooi gehouden. Tijdens de 1ste editie werd een sterke Nederlandse afvaardiging door een lokaal jeugdtalent verslagen.

Enfin, we proberen de Nederlandse eer hoog te houden, zij die sjoelen groeten u.

Omwegen: Boeken

De top 10 van niet-meegenomen-maar-wel-eigenlijk-meegemoeten boeken.

1. Der Zauberberg van Thomas Mann. We gaan niet naar de Alpen. Maar dat is het enige excuus dat we kunnen bedenken.

2. De volledige Sigmund editie. Had Tim voor Monique moeten dragen. En Tim zou niet in slaap zijn gevallen vanwege het gegrinnik van Monique.

3. De traagheid van Kundera. Hebben we al gelezen. En we zijn niet langzaam.

4. Candide van Voltaire. Leek ons minder geschikt wanneer we avonds bij een klooster aankloppen.

5. The New York Trilogy van Paul Auster. Over een detective die in Manhattan het spoor bijster raakt. Wij hopen echter ooit nog eens in Santiago aan te komen.

6. Orlando furioso van Ariosto. Tsja… staat al 20 jaar op de plank.

7. Job van Joseph Roth. Omdat Erik Kweksilber van Godert Walter de Radetzkymars beter vindt.

8. Proust. Want we kunnen erover meepraten zonder dat we het gelezen hebben.

9. Birds of Patagonia, Tierra del Fuego & Antarctic Peninsula. Helaas, we nemen geen verrekijker mee.

10. The River Cafe Klassiek Italiaans kookboek. Lezen over Pappardelle alla lepre is mooi en inspirerend. Totdat je Macaroni met een bouillonblokje in je bord vindt.

Het verzameld werk van Cees Nooteboom gaat natuurlijk wel mee. Dat regelt Puck.

Omwegen: Wijn

Als (aspirant) pelgrim zou je eigenlijk altijd een fles wijn binnen handbereik moeten hebben.

Goed tegen stress (weer de verkeerde afslag genomen), bron van snel-verbrandende energie (als je moe, moe, MOE bent), stimulerend voor inspiratie (wat doe ik hier?) en diepe inzichten (hoe kan ik zo gek zijn geweest dat…).

Enkele toppers die we ontdekten in Italië, Spanje en Portugal en die je ook in Groningen kunt kopen:

Sangiovese wijn (daarmee maken ze in Toscane beroemde wijnen maar ook uit de Marche en Emilia-Romagna komen topproducten & voor een betere prijs).

Aglianico del Vulture (vanuit de Basilicata in Zuid-Italië. Op wijnkaarten van restaurants uit die streek staan geen andere rode wijn. Welke andere wijn?)

Bierzo wijn (wordt gemaakt op de grens van Galicië en Castilië. Het Jacobspad loopt er dwars doorheen! Dit zijn de wijnen die ons door de laatste 200 kilometer zullen slepen)

en

now for something completely different 

Weißburgunder Sekt van Reinhard Schmitt (te nuttigen met Amrumse oesters en Flammkuchen in de Weinfriese te Nebel)