Schiltach. Een tourist trap zonder toeristen. Foutje van de VVV.

29/30 maart 2025. Dag 25. Gengenbach – Haslach im Kinzigtal: 20 km. Dag 26. Haslach im Kinzigtal – Schiltach: 25 km.

Beste lezer, u houdt het wellicht niet voor mogelijk maar ook in de wandelwereld vinden innovaties plaats. In 2015 liepen we een Caminopad door het Zwarte Woud met een wandelgids van Rother of een ander Duits merk. Ik ben benieuwd naar uw ervaringen met zulke gidsen, maar hoe goed wij ook opletten wij raken ondanks zulke boekjes het spoor vaak bijster. Aan de Duitse routebeschrijving heb je dan niets meer, integendeel, en de kaartjes zijn vaak te onduidelijk om je weg terug te vinden.

Nu, in 2025, hebben we geen papieren gidsen meer, we redden ons met gpx-files die de route tonen in een navigatie-App. Je kunt nog altijd het foute pad kiezen, en dat doen we ruimhartig, maar de App toont altijd waar je bent en met de mobiel in je hand stommel je dan terug tot waar je de verkeerde afslag nam.

De navigatie-App werkt fantastisch maar vreet de megabytes van mijn maandelijks Simyo-abonnement. De maand is nog niet voor de helft voorbij of al de megabytes zijn reeds verbruikt. Herhaaldelijk koop ik een pakket van 500 megabytes erbij maar ook die verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Gisteren, op vrijdag 28 maart heb ik een grote fout gemaakt. Ik ben een trouwe klant van Simyo, althans dat vindt Simyo zelf, die beleving heb ik zelf zeker niet. Ik koos ooit voor een Simyo-abonnement omdat het veel voordeliger was dan mijn eerdere KPN-abonnement en ik geloof nog altijd dat ze goedkoop zijn. Niet omdat ik dit ooit checkte, ik kon mijn tijd wel beter gebruiken, maar veel minder dan 9 Euro per maand voor bellen en internetten zal het niet worden.

Hoe dan ook, ik maakte vrijdag een grote fout. 

Simyo had mij namelijk een cadeau gegeven omdat ik al zo lang klant bij ze ben. Bij het lezen van de blijde Simyo-mail kreeg ik het gevoel dat ik een hondstrouwe sufferd was maar desalniettemin, die sukkel kreeg zomaar een gratis bundel van 3 Gigabyte, 3000 MB dus, om te internetten, files te downloaden, foto’s te sturen en al het andere wat je onderweg met je mobiel doet.

Ik lees cadeaumails en bonusbrieven met grote onthechtheid, zeg maar laksheid. Soms is de actieweek met 50% korting al verstreken voordat ik de mail heb geopend, of ik vergeet om de kortingscode uit de mail bij de bestelling te vermelden zodat ik alsnog de volle mep betaal, of ik heb de kortingsvoorwaarden niet gelezen en, u raadt het al, betaal ik uiteindelijk opnieuw de volle mep.

In dit geval dacht ik dat ik de gratis 3 GB bundel van Simyo in 30 dagen kon besteden en zo kon het gebeuren dat ik op 28 maart besloot, omdat ik mijn internetbundel had verbruikt en ik niet voor de zoveelste keer een miserabele 500 MB erbij wilde kopen, om mijn de bazooka-cadeaubundel van 3 GB in te zetten. Daarmee zou ik tot ver in april, tot in Zwitserland en zelfs tot achter de Alpen, tot in Italië, alles op met mijn iPhone kunnen doen wat ik wil.

Ik zette mijn joker in. klik. Een grijns op mijn gezicht. Daar ben ik vanaf. Direct daarna arriveert een mail van mijn Simyo-vrienden, hiep hiep hoera, die mij gelukwenst en me ten overvloede er nog aan herinnert dat ik de 3 GB nog in dezelfde kalendermaand moet gebruiken. En we wensen je veel plezier met je gratis Simyaardagbundel!

Ik lees de mail en ik besef dat ik er opnieuw ingestonken ben. Ik moet de gratis 3 GB niet in 30 dagen maar voor 31 maart, binnen drie dagen, opmaken. Ik voel mij als een miljonair uit de tachtiger jaren die in een Oost-Europese supermarkt staat. Het geld klotst uit je broekzakken maar je ziet niets waaraan je het allemaal kunt uitgeven.

Dit was de situatie op vrijdagavond. Ik stapte onrustig in bed. En kreeg daarna een geniale ingeving.

Ik geef het toe. Ik ben geboren in 1962. Ik ben een boomer. Ik heb ironische grappen gemaakt over de 50-Plus beurs en Omroep MAX. Over ANWB-stellen en over Sta-opstoelen maar inmiddels behoor ik zelf tot de doelgroepen hiervan.

Het is nog erger, ik was een fan van We zijn er bijna, het MAX programma over bejaarden die met hun sleurhutten door Europa touren, totdat we de televisie van de muur schroefden en het bij de vuilnis plaatsten, en van Nieuwsweekend, het zaterdagochtend radioprogramma van MAX met Mieke van der Weij en Pieter van der Wielen. Ik ken geen betere start van het weekend dan de uren met de politieke analyse van Kees Boonman, een verzuchting van Mieke van der Weij over een anglicisme, de juiste vraag op het juiste moment van Pieter van der Wielen en de bonte variëteit van onderwerpen in dit programma.

Drie zaterdagen heb ik Nieuwsweekend gemist maar vanochtend, de gratis 3 GB bundel brandde in mijn handen, startte ik de Radio 1 App en luisterde ik twee en een half uur naar het programma tijdens het wandelen langs een rivier, snelweg, spoorlijn en bosrand. Morgen luisteren we naar Vroege Vogels. En daarna naar OVT. De Simyo-bundel moet op.

En de bonusquote! Een overpeinzing uit de vorige eeuw voor de zondag.

28 maart 2025. Dag 23. Bühl – Maisenbühl: 25 km. Dag 24. Maisenbühl – Gengenbach: 22 km

Al enige tijd moet mij iets van mijn hart. 

Tijdens onze tocht door Duitsland zijn we in aardig wat kiesdistricten geweest en telkens bekijk ik de resultaten van de laatste verkiezingen in dat gebied. De Eifel, Saarland en het Zwarte Woud kleuren allen zwart van de CDU. Alleen in de universiteitsplaatsen Aken en Freiburg werden de Groenen de grootste partij. Dat is niet verrassend, de CDU had een grote overwinning geboekt.

Wat mij meer verraste waren de hoge scores van de AFD  in het voormalige West-Duitsland. In Baden-Württemberg (BW), haalde die in veel districten 20-25% van de stemmen. Ik was in eerst instantie geschokt. BW is immers, na Beieren en Hamburg, het Bundesland met het hoogste besteedbaar inkomen en van iemand die meer te verliezen hebt zou je verwachten dat hij niet voor een fascistoïde partij stemt waarbij chaos en verval gegarandeerd is.

Echter, de scores van de AFD in BW blijken – helaas – helemaal niet zo uitzonderlijk hoog te zijn. EUROSTAT, het statistisch bureau van de EU, berekent en vergelijkt het netto besteedbaar inkomen van de regio’s binnen Europa. Wat blijkt: die van BW is net zo hoog als van de Randstad of Noord-Brabant, en hoger dan van Noord- en Oost-Nederland en in die eerste regio’s, behalve in de grote steden, was de PVV in 2024 de grootste partij met scores van ruwweg 25 tot 35%. Nog hogere niveaus dus dan in BW. De uitslagen had ik ooit gezien maar mijn hersenstam had uit overlevingsdrang de herinnering hieraan gewist.

Onderzoek naar landelijke verschillen tussen de steun voor extreme partijen is vast immens en wordt, naar ik vrees, verricht om redenen die soms absurder zijn dan dat wij, vredelievende mensen met een gezond verstand, kunnen verzinnen. STOP!, en dit is genoeg over extreem rechts, uiteindelijk ben ik op sabbatical en ik hoop het gajes dat deze bewegingen aanvoert voor een paar maanden uit mijn geheugen te verbannen. Ik heb het liever over de Grünen en over een van hun leiders, Annette Baerbock. 

De Grünen is een partij die ik lange tijd wantrouwde. Ooit zijn ze voortgekomen uit onder meer de Duitse krakersbeweging en dat diskwalificeerde ze ogenblikkelijk voor mij. In Amsterdam beleefde ik in de jaren tachtig de krakersrellen. De krakers verwierpen de rechtstaat en koketteerden daarmee, ik walgde van hun aanpak. De Grünen konden het dus schudden voor mij.

Maar tot mijn verbazing merkte ik dat ik, in al die jaren dat ik Die Zeit lees, steeds meer sympathie voor de partij kreeg en dat die toch niet de socialistische-pacifistische-anarchistische groep oproerkraaiers was waarvoor ik het eerst had aangezien. Sterker nog, ik ben inmiddels ervan overtuigd dat in Duitsland de Grünen de partij is die het meest rigoureus voor de Verlichtingsidealen opkomt.

Duitsland heeft een verleden in het omgaan met partijen die vijandig staan tegenover democratie en een onafhankelijk rechtssysteem. Wandel durch Handel of, iets breder gesteld, politieke verandering door intensieve contacten, bestaat al meer dan 50 jaar en was de Duitse toverformule om het Russische gevaar in te tomen. Het concept kan goed werken, vanuit Amerikaans oogpunt heeft bijvoorbeeld een decennialange stortvloed aan handel, marketing en media goed gewerkt om van ons consumerende burgers te maken die de samenleving en de overheid als een bedrijf zien dat efficiënt en winstgevend moet zijn.

In de Duitse contacten met Rusland en China is het echter goed fout gelopen. Wandel durch Handel werkt totdat je afhankelijk wordt van de tegenpartij, dan wordt het link en helemaal als je niet door hebt dat die andere partij op je ondergang uit is. De SPD stak tot in zijn nek in dit debacle. Gerhard Schröder, ooit het paradepaardje van de partij, is nu de foute oom, het vriendje van Poetin, waar de SPD zich voor schaamt maar desondanks twee jaar geleden, na de inval in de Oekraïne, een feestje voor organiseerde vanwege zijn zestigjarig partijlidmaatschap.

En de CDU?, die ging mee in de welwillende, naïve houding tegenover Rusland. 

En de Grünen? Die waren kritischer en stelden dat China en Rusland onze vrijheid bedreigden. Dat zaken doen met zulke landen niet zonder gevaren is, dat sommige zaakjes ronduit stinken. Maar, tsja, dat is een controversiële boodschap in het land van BASF, RWE, Siemens, Volkswagen, Mercedes etc. Dan ben je al snel links, een fundi en een bedreiging voor de welvaart.

Annalena Baerbock, de voormalige Kanzlerkandidat van de Grünen, heeft de afgelopen jaren een kritische houding aangenomen tegenover anti-democratische regimes. En dat niet veilig roepend vanuit de oppositiebanken of als een van talloze kamerleden, maar in haar rol als Duitse minister van Buitenlandse Zaken, tijdens reizen naar bijvoorbeeld China of Turkije en natuurlijk na de Russische inval in de Oekraïne. Zij bepleitte het sturen van krachtige Taurus raketten naar de Oekraïne maar Schulz ( SPD) durfde dat niet aan en mompelde het weg. 

Tsja..

Een politica als Baerbock verdedigt haar waarden en beargumenteert voorgestelde maatregelen. Dat lijkt triviaal maar voor godbetert de lijsttrekker van de tot voor kort grootste partij van Nederland, Dilan Yesilgöz, lijkt het onmogelijk om haar positie uiteen te zetten. Met dooddoeners als “je stinkende best doen”, “eindelijk doen waar het land op wacht” en “de hardwerkende Nederlander” wordt je als kiezer geen steek wijzer. Behalve dat je merkt dat dit een kakelend kippetje is, een buiksprekende pop die je tenenkrommend aanhoort. Het is al erg dat je liegt en je daarmee een regeringscrisis forceert, dat je met jouw verkiezingsstrategie de PVV aan een overwinning helpt en je vervolgens met dat schorem in een coalitie stapt, maar door je ferm, vrijblijvend u-vraagt-wij-draaien-geleuter zak je door de bodem en onthul je je als een ordinaire populist. Waar blijft de Nederlandse Baerbock?

Zo, dat lucht op. Nu de wandelschoenen aan, de rugzak om en dan op stap naar Haslach im Kinzigtal.

25 maart 2025. Dag 22. Drusenheim – Bühl: 22 km.

Cees is weer in Duitsland en wij liepen hem achterna. Het land zal hiervan niet onder de indruk zijn, en Cees evenmin. Grenzen interesseren hem niet, alleen alles wat met eten of zijn baasjes te maken heeft. In vijf minuten kruiste het pontje de Rijn, van Drusenheim naar Greffern. De rivier is hier nog weinig bevaren, in een uur tijd zagen we slechts drie grote vrachtboten, een bejaardencruise en verschrikkelijk veel zwanen en die leken ook op vakantie. 

Let op de heuvels aan de horizon…

Vanaf de veerboot zagen we over de gehele oostelijke horizon een lange reeks toppen van het Zwarte woud. Stil, donker en vreselijk hoog. Alleen al door die aanblik schrompelden onze ambities ineen. We plannen geen traverse, eigenlijk willen we op geen enkele heuveltop terechtkomen, maar een tocht maken die zoveel mogelijk door valleien gaat.

Aan ons oorspronkelijk routeplan, overgenomen van de Vereniging Pelgrimswegen naar Rome, hebben we niets. Die route volgt het Europese lange afstandspad E8 en gaat van top naar top naar top en maakt hiervoor zelfs overbodige kronkels (“Erger kunnen we het niet maken, wel langer”).

Het geplande Zwarte Woud-traject, met enkele opties.

In plaats daarvan doorkruisen we het woud via verschillende Caminopaden. Eén van die paden (van Lossburg naar Straatsburg) liepen we met Puck in 2015 als training voor de tocht naar Spanje. Vanuit Bühl gaan we daarom eerst door het Rijndal naar Gengenbach en dan Oostwaarts door het Zwarte Woud langs de ach-ach-treurweg (Haslach, Hausach, Wolfach, Schiltach) en vervolgens zuidwaarts, over twee andere Caminopaden, via Villingen-Schwenningen, Donaueschingen en langs de Bodensee naar Konstanz.  De komende vier overnachtingen hebben we geregeld en daarna… kan alles anders gaan.

Uit voorzorg heb ik een eerste pakket met 600 gram gelezen boeken aan DHL gegeven. Bestemming Groningen. Een week terug had ik gezworen om ook de Leica M9 met twee lenzen en batterijen terug te sturen, dat zou al gauw twee kilo en een gebroken rug schelen. De afgelopen dagen testte ik daarom het fotograferen met de iPhone en ik ben onder de indruk: automatische scherpstelling en belichting, een groot zoombereik, werkt goed in de schemer, compact, makkelijk en snel. Maar… sinds gisteren hangt het metalen kreng weer om de hals, het is gewoon leuk om zelf alles in te stellen en met de scherptediepte te spelen. In de Alpen vervloek ik mijzelf en tot die tijd geniet ik. Hopelijk.

24 maart 2025. Dag 20. Soultz-sous-Forêts: 0 km, Dag 21. Soultz-sous-Forêts – Drusenheim: 28 km.

Een rustdag in Soultz-souls-Forêts is net zo spannend als dat het klinkt. We waren van plan niets te doen en dat voornemen werd mede mogelijk gemaakt door de locale ondernemers want alle winkels inclusief bakkers, supermarkten en restaurants bleven dicht. De virtuele coach van de conditieApp was optimistisch en meldde ’s avonds hoopvol dat ik al 10% van mijn dagelijks doel bereikt. Dus kon ik dat doel nog makkelijk voor middernacht halen.

In plaats daarvan bleven de beentjes horizontaal, Monique begon aan een nieuw e-book, ik ben bij In Europa van Geert Mak in de Eerste Wereldoorlog gerold en bovendien, na een paar uur googelen, vonden we een route en overnachtingsadressen door het Zwarte Woud maar daarover een volgende keer meer. Aan het einde van de dag had ik 1.9 kilometer gelopen. ’t kon minder.

Na een rustdag heb je de hoop dat de rugzak net iets lichter voelt, dat de eerste stappen wat soepeler gaan en dat je je na de eerste twintig kilometer nog wat energieker voelt maar al die verwachtingen bleken illusies. Na tien kilometer begon de rugzak weer te knellen en aan het eind van de rit, na 28 kilometer over vlak terrein, betraden we zwaar vermoeid de receptie van een hotel op een industrieterrein buiten Drusenheim. Het restaurant van de zaak was dicht, op de gesloten toegangsdeur prijkte op ooghoogte een Michelin logo. Maar zelfs indien het open zou zijn geweest, dan nog zouden we naar La Pizza di Nico, hier vlak om de hoek, zijn gegaan want dat soort voedsel heeft nu onze voorkeur. We willen vulling, calorieën moeten op ons bord. Pizza, pasta of schnitzel met veel patat, dat is de dagelijkse kost en ondanks dat vallen we af. 

De rugzak mocht dan net zo aanvoelen als op eerdere dagen, toch was de wereld voor wie het wilde zien vanochtend veranderd. Door kale bossen en langs lege velden hadden we Soultz eergisteren bereikt. En zie, vandaag in datzelfde Soultz bloeiden opeens de eerste bomen en struiken. Witte, gele en rode wolken! Je ruikt de bloesem, het is lente! 

Op de parkeerplaats voor de supermarkt hoorden we klepperen. Kijk dan niet om je heen maar kijk naar boven! Daar!, hoog boven de auto’s, daar pronkten een stel ooievaars in hun nest! 

En zie!, even later liepen we door een bos met op de bodem een immens tapijt van bloeiende witte bosanemonen, paarse holwortel en andere stinzenplanten. De winter is echt voorbij!

Kutzenhausen? Woerth?? Is dit Frankrijk???

22 maart 2025. Dag 18. Ludwigswinkel – Climbach: 22 km. Dag 19. Climbach – Shultz-sous-Forêts: 12 km

We zijn een beetje in Frankrijk, of laat ik het anders zeggen, we zitten in een vreemd stuk Frankrijk. Hier in de Elzas zijn de Duitse invloeden alomtegenwoordig. Wat ouder is dan een eeuw zoals steden, dorpen, kerken, monumenten of gedenkplaten, heeft een Duitse naam of herdenkt zijn geboorte met een Duitste tekst. Het overige ademt een andere, Franse sfeer en die is soms subtiel aanwezig of geeft gelijk een Aha-Erlebnis. Ik noem maar enkele voorbeelden van een dag in Climbach:  

• Frankrijk zit in een andere gastronomische tijdzone. Het Franse zeven uur is het Duitse zes uur. Of eten Duitsers gewoon meer en hebben ze meer tijd nodig?
• Président boter bij het ontbijt. Heeft iemand ooit in een Frans hotel ontbeten zonder zo’n pakje (diepbevroren) boter? 
• En verder geen Frans ontbijt zonder een plastic cupje met appelmoes en een ellendig klein pakje vieze, korrelige yoghurt.
• Oh ja, baguette. Baguette en Frankrijk, wij zwijgen en geven een instemmende knik.
• De vakhuizen. In Duitsland zijn ze wit, hier hebben ze een zandkleur en dat ziet er echt prettiger uit.
• Elke groep van drie of meer Franse huizen heeft een eigen mairie 
• En elke tienduizend huizen een winkel 
• Franse oorlogsmonumenten. De Elzasser historie is wat dat betreft een dingetje, de teksten op de monumenten in deze regio zijn daarom diplomatiek nietszeggend.
• Duitse wijn? Quoi?? Nee, die is hier niet.
• Climbach, Chateau du Löwenstein, Col du Pfaffenschlick, het went niet, het past niet en het Frans-Duitse accent klinkt niet. Rare Duitsers die Franzosen.

We nemen dit weekend verlof, zowel vandaag als morgen overnachten we in een seniorencentrum van Soultz-sous-Forêts, het voormalige Seltzbach. Het appartement was scherp geprijsd en je kon het alleen voor tenminste twee overnachtingen boeken. We speelden met de gedachte om na een nacht te vertrekken maar het appartement is uitstekend.

Onderweg is Cees niet te stoppen…

Bovendien, Cees oogt moe, na een dag lopen is hij vrij stil, en ook de baasjes hebben eigenlijk wel zin om een dag geen stap te zetten (en slechts boeken te lezen, een plan te trekken voor de tocht door Baden-Württemberg, daarvan wat eerste overnachtingen te reserveren en te koken).

Dat is het eerste deel van Het Grote Geluk.

Wat is het leven zonder wasmachine, en wasmiddel?

Het Echt Heel Grote Geluk voelden we toen we ontdekten dat het appartement niet alleen een keukentje maar zelfs een wasmachine had. Na drie weken is onze kleding eindelijk weer eens echt schoon. Morgen doen we mee aan de pantoffelparade.

De hoorn des overvloeds geeft kiezels in alweer een prachtige voortuin.

In de Pfalz, op een plek zonder voortuinen.

Dag 16. Homburg – Bottenbach: 28 km, Dag 17. Bottenbach – Ludwigswinkel: 25 km.

Je hoort vaak dat de Camino allerlei positieve effecten op de mens heeft, minder stress, meer zelfvertrouwen, betere conditie, meer empathie. Ik ben een simpel mens en ik vermoed daarom, totdat het tegendeel is bewezen, dat hetzelfde geldt voor de tocht naar Rome.

Het is half vijf in de middag, we hebben zojuist een dagwandeling van 25 kilometer gelopen en we zitten in de zon op het terras van Gasthaus zum Landgrafen aan de hoofdstraat van Ludwigswinkel. Het glas weizenbier op de tafel naast mij heeft de juiste temperatuur. 

Het leven is goed in Ludwigswinkel.

Ludwigswinkel is een dorpje van niets op slechts twee kilometer van de Duits-Franse grens. Maar in een heuvelig landschap zoals hier, in het uiterste zuidwesten van het Pfälzer Wald, ligt twee kilometer of twintig minuten lopen, achter de horizon en zo voelt het ook. Frankrijk is nog héél ver weg. Het lokale dialect, ik luister ongegeneerd naar het gesprek aan het tafeltje naast ons, lijkt op Kölsch, de menukaarten zijn in het Duits only en men start het diner al om vijf uur ‘s middags. De typische Fransoos waarvan de talenkennis tot aan de grens reikt, zou hier geen chocola van maken. De typische Hollander trouwens evenmin, veel landgenoten hebben de illusie dat je alleen Engels hoeft te beheersen om de wereld te bereizen. Zalig zijn de simpelen van geest.

Ik dwaal af, ik had het over de gezondheidseffecten van de Rometocht. Die zijn door de bank genomen positief, ook het zojuist aangereikte glas chardonnay smaakt trouwens voortreffelijk, maar toch, er is één groot zorgpunt, we hebben een allergie ontwikkeld.

Hier in de omgeving lijkt hondenallergie wijd verbreidt. Onder het voorwendsel van allergie accepteren sommige zaken geen honden. In Bosen (Saarland) heerst zelfs een specifieke uiting van deze allergie, hier worden honden na 18 uur niet meer toegelaten en mochten we pas na goedkeuring van de baas aan onze gereserveerde tafel aanschuiven. Is dit vanwege een allergie die alleen na 18 uur optreedt of is men allergisch voor honden die alleen in de duisternis na 18 uur voorkomen (en, zo ja, is dat dan een overblijfsel van de angst voor weerwolven of is men, net als Faust, bevreesd dat de duivel, in dit geval in de verschijning van een hond, in de avond tegen je eettafel tikt)? 

Hoe dan ook, we zijn niet geïnfecteerd met een lokaal allergisch fenomeen maar wij ontwikkelden een allergie tegen iets anders, tegen Saarländische en Pfälzische voortuinen. Vooral in nieuwe buitenwijken van stedelijke gebieden struikel je over strakke derderangs, staal-en-glas-en-beton villa’s. De architecten daarvan hadden in hun jeugd een Mies van der Rohe fotoboek gekregen, later gingen ze naar een technische universiteit. Hun artistieke ambities zijn ooit verdampt, zonder dat ze het zelf in de gaten hadden, en die werden opgeofferd voor een winstmaximalisatie of een efficiencyverhoging waarmee ze in minder uren hetzelfde aantal huizen konden opleveren. De tuin werd een sluitpost en volgestort met zwarte stenen (antraciet Ardenner basalt split) met in het midden een grijze menhir. Of betonnen adelaars. Of een groot stenen ei met de as van de voorouders.

Aaarrgggh!!!!

Van de ergste exemplaren zijn geen foto’s, toen keken we nog onbevangen naar de groenvrije plekjes. Maar nu zijn we alert en we zullen jullie de “mooiste” exemplaren uit Baden-Württemberg tonen.

Zulke verschrikkelijke voortuinen zie je natuurlijk niet alleen in Duitsland maar ook in Nederland of in Frankrijk. In Nederland liepen we echter nooit 400 kilometer langs de huizen. Maar ik weet zeker, loop een dag door een buurt vol moderne geluksvilla’s zoals in Eelderwolde en je herkent het dieptreurige stigma van smakeloosheid. En in Frankrijk? Dat doorkruisten we van de Ardennen tot aan de Pyreneeën en desondanks herinner ik mij vooral de geurige rozemarijnstruiken die de tuinen in Les Landes begrensden. Het geheugen onthoudt gelukkig de mooie zaken en vergeet dat wat vergeten moet worden. Zoals de last van een zware rugzak. Ik wist dat het gewicht daarvan aan je heupen, je armen en je schouders kan zeuren, maar pas als je het opnieuw voelt besef je wat je eerder had vervloekt. Laat ik het alsjeblieft snel weer vergeten.

Lieve, lieve lezers, we bedanken jullie voor al jullie reacties. We lezen ze als we onderweg zijn of als we op bed uitrusten. We genieten ervan en we denken eraan als de weg weer omhoog gaat, als er geen keuze is en we domweg omhoog moeten stampen.

Het grensgebied van de Pfalz en Saarland. Ontdek de kooikerhond!

Dag 14. Bosen – St. Wendel: 17 km. Dag 15. St. Wendel – Homburg: 25 km.

Iets ten zuiden van Trier bereik je de zuidelijke grens van de Pfalz. Het “Welkom in Saarland” bord hebben we niet gezien, ik vermoed omdat we de provincie niet over de Autobahn maar via een bospaadje bereikten. We hadden niets in de gaten totdat we een oude grenspaal van Duitsland met het Saarse mandaatgebied zagen.

Grenspaal tussen het Mandaatgebied Saarland (S) en Duitsland (D, andere zijde)

Ik geef toe, bij een Twee voor Twaalf-vraag over het mandaatgebied denk ik niet diep na maar grijp ik gelijk naar de bel en vervolgens de encyclopedie. Saarland was na de Eerste Wereldoorlog, tussen 1920 en 1935, een mandaatgebied dat apart gezet was van Duitsland. Bij een referendum in 1935 besloot een overgrote meerderheid van de bevolking om niet tot Frankrijk toe te treden maar om weer in de Duitse schoot terug te keren. De verkiezingen werden door de NSDAP beïnvloed, en dat kan zeer effectief zijn, dat maken we in onze tijd ook mee.

Vanavond, in Homburg, een plaats in het oosten van Saarland, was het nogmaals raak. Opnieuw greep ik de bel en daarmee zie ik af van deelname aan Twee voor Twaalf. Op het gebouw van het stadsarchief prijkte deze vreemde steen:

In ons Homburgs hotel schenken ze Paulaner. Toeval?

De geschiedenis van Duitsland is een nachtmerrie. Het land was een lappendeken van prinsdommen, hertogrijken, bisdommen etc. En sommigen hadden ook buiten hun kernland her en der nog wat andere lapjes grond. Het Koninkrijk Beieren bezat dus ook een stuk van de Pfalz en de streek rond Homburg. Ieder van die tientallen rijkjes en rijken had natuurlijk zijn eigen wetten, munten en leger. Een intelligente gymnasiast ging in de Wilhelminische periode dus geen Apps of games ontwikkelen, noch bedrijfseconomie of accountancy studeren, maar streefde naar een carrière in de diplomatie of het leger.

Maar we zijn in Homburg. Ik was er nog nooit geweest en ik adviseer u: bespaart u zich de moeite om hierheen te rijden. 

De Marktplatz van Homburg

Homburg. Die Twee-voor-Twaalf vraag wist ik gelukkig nog wel. Homburg is natuurlijk de tweede hit van Procol Harum! Een rel ontstond toen Henk Terlingen op de radio het nummer uitvoerig en tot op het bot afkraakte.

Ik garandeer u, als je je na een tocht met een verrekt zware rugzak van 24 kilometer door het centrum van Homburg sleept, wanneer de winkels (lees: nagelstudio, e-sigarettenshop, tattoo-zaak, shisha-tent) zijn gesloten, dan overvalt je de melancholische stemming van dit nummer.

Morgen starten we de tocht met de Red Hot Chili Peppers.

Deurklopper van de Dom van Trier

Dag 12. Trier – Schillingen: 24 km. Dag 13. Schillingen – Bosen: 28 km.

Maanden geleden bekeken we voor het eerst de route naar Rome en ontdekten we dat het pad langs steden zoals Aken, Trier, Konstanz, Piacenza, Lucca, Siena en Volterra gaat. Wauw! De route leek een aaneenschakeling van citytrips, die je van de ene cultuurstad naar de andere voert. Moeten we geen rugzakken maar rolkoffers meenemen?

Uitzicht op Trier

Al wandelend betreden we de steden op de mooiste manier, niet via een asfaltstrook naar een ondergrondse parkeergarage, niet via het spoor naar een station met kebab- en frietwalmen maar lopend door uitgestrekte bossen die de steden omringen. Je bereikt de rand van het bos, het panorama opent zich, en dan zie je in de verte een nog stille stad waaruit kerktorens en paleizen pieken. Langzaam nader je de huizen en je ontdekt steeds meer details. Het is een omgekeerde verrekijker, jij haalt de stad niet dichterbij maar de stad trekt jou naar zich toe. Tenslotte sta je toch in het lawaai van een soort van ringweg, maar de betovering van het stille, bijna tijdloze panorama is nog steeds niet verdwenen.

Dit was de poëtische versie, in werkelijkheid zwoeg je je aan het einde van een wandeldag door de stad naar je onderkomen. Je wast je en daarna heb je nog gemiddeld twee uur de tijd om rond te kijken (en zonder al te veel te lopen alsjeblieft). Daarna wacht het avondeten, je hotelkamer en je bed waarin je eindelijk kunt uitrusten.

De dom van Trier (en rechts de Onze-Lieve-Vrouwekerk)

In elk van de gedroomde hoogtepunten hoop ik tenminste één parel te vinden. In Aken was dat de buste van Karel de Grote en in Trier de basiliek en dan vooral het hangende, filigrane orgel daarin. Ik open Wikipedia en lees dat ik talloze details van de kerk heb gemist. En dat het orgel stamt uit 1974. De orgelpijpen leken al verdacht nieuw maar de geringe ouderdom maakt het instrument daarom niet minder indrukwekkend.

Het verbluffende orgel in de dom van Trier

De Romeinse Porta Nigra ging, in stijl, verborgen onder een zwarte roetlaag van eeuwen steenkolendamp en de basiliek van Constantijn was door de aarde verzwolgen.

Of wij hebben het gemist.

De Porta Nigra

Het resultaat van rancune, egoïsme en naïviteit.

Dag 10. Dudeldorf – Kordel: 26 km. Dag 11: Kordel – Trier: 15 km.

Stel je toch eens voor dat je een café of restaurant inloopt en dat de vrolijke sympathieke ober op je afkomt. En stel je voor dat je vaker in de zaak komt, het voelt vertrouwd, je kent de weg. De ober is een bekend gezicht, vriendelijk, rustig, met een donkere stem zoals dat bij een gastheer hoort. En ik verzin dat het, bij uitzondering, rustig is zodat je iets meer tijd hebt om wetenswaardigheden uit te  wisselen. Anders informeer je alleen naar de gezondheid van de man, of dat je net de eerste doperwten bij de groentekraam hebt gezien, die kunnen toch niet uit Nederland komen, toch?

Het is een doods moment tussen ontbijt en lunch, en ditmaal heeft hij tijd en komt naast ons zitten. We beginnen een gesprek, ik geloof geïnspireerd door kranten op de naburige leestafel.

Jullie hebben wandelkleding aan. Ik hoorde… klopt het dat jullie naar Rome gaan?

Ja, en we zijn zenuwachtig hoor! Het zal allemaal anders lopen dan we denken maar we hebben er vreselijk veel zin in.

Rome is in rep en roer las ik. Wie weet of de paus nog leeft als jullie daar arriveren. Ik zeg het je eerlijk, ik zal blij zijn als hij er niet meer is. Ik heb het niet op hem. Benoemt te veel priesters uit Afrika, wil ook vrouwen op allerlei posten. Ik hou het niet allemaal precies bij maar ik las dat Soros achter die Argentijn zat. Die had wat kardinalen omgekocht. Het Vaticaan is zo corrupt als Sicilië maar niemand wil dat horen.

Heeft Soros weer iets gedaan? In het Vaticaan? Echt? Dat geloof ik niet. Is er bewijs?

Bewijs? bewijs? Wat is bewijs? Je hoort zoveel. Wat is de waarheid? Zeker niet dat wat je in de linkse media hoort?

Zoals in de Telegraaf of de Elsevier?

Ach, je wil toch niet zeggen dat je gelooft wat in de zogenaamde kwaliteitskranten staat? En helemaal niet wat de NPO en die andere linkse media zeggen? Die leven in hun eigen wereld, vertellen alleen maar wat in hun plaatje past.

Je bent toch geen fan van Ongehoord Nederland of andere clubs die de boel bij elkaar liegen? 

Zie, hier liggen de NRC en Trouw, typisch linkse kranten. Dat willen ze hier lezen. Ik kan je in een artikel tientallen suggestieve opmerkingen aanwijzen. Objectief? Laat me niet lachen. Je zou De andere Krant moeten lezen, die vertellen een heel ander verhaal. Ik weet ook niet hoe alles precies in elkaar zit maar ik vind het goed dat ze ook de andere kant tonen.

Ach nee, alsjeblieft niet, De andere Krant is van antivaxxers, Baudet en is vast en zeker ook pro-Trump. 

Ik zeg het jullie maar gewoon rechtuit, ik ben voor Trump. Trump doet goede dingen, haalt de bezem daar eindelijk door die verrotte overheid. OK, hij provoceert en is impulsief. Maar die media hier zetten hem weg als een halve gek. Zoals ze van zijn ontmoeting met Zelensky ook zogenaamd onafhankelijk verslag deden. Maar gek?, dat is hij niet. Ik geef toe, Vance, tsja, dat is een rare gast.

Het hierboven beschrevene heeft daadwerkelijk plaatsgevonden. We stonden perplex. De man die in niets op een extremist leek, was geïndoctrineerd, bezocht foute internetsites en had niet het vermogen om door de geraffineerde haatspraak heen te prikken. Hij was opnieuw gedoopt en zijn herboren versie redeneerde als een Wilders of Baudet.  

Ik had geen tijd en evenmin zin om voor prediker te spelen en een verloren ziel te redden. Ik vermoed dat die de waarheid pas herkent als het bord voor zijn hoofd aan diggelen is na lange, intensieve en confronterende sessies. En anders gaat hij cold turkey, dan wordt het onder leiding van zijn vriendjes eerst een teringbende en gaat – huiliehuilie – zijn tent failliet, voordat de schellen van zijn ogen vallen.

Ging ook failliet

We zijn in Trier, daarover later meer. Hier is het is prachtig en het weer klaart op. We laten ons niet gek maken, in tegenstelling tot 40% van onze landgenoten.

Dag 8: Prüm – Zendscheid: 27 km, Dag 9: Zendscheid – Dudeldorf: 23 km

Ons team bevat een echte kanjer, met een atletische bouw, volhardend, sportief en pienter. Cees, want wie kan het anders zijn, schittert op de tocht en gebruikt wat hij in de jeugdopleiding van zijn goeroe Puck heeft geleerd: hoe je irritant-onopvallend om eten bietst, dat je altijd etende mensen aanstaart, hoe je lekkere keutels vindt (eten was Puck’s grote liefde), dat op poezen jagen grappig is, waar je in de grond moet wroeten (maar waarvoor toch?) en dat het heel leuk is om lange afstanden naast je baasjes te tippelen.

Cees (l) tijdens een pauze in zijn opleiding van de wijze Puck (r)

’s Ochtends, na elk vertrek, heft Cees zijn poot tegen strategische plekken rond ons verblijf, als een laatste boodschap aan de dieren uit het dorp. 

Hmm… hier was de herder, die dacht dat de boom van hem is, de etter, dit is mijn boom!,  en daar!… eh… ja daar… ja hier!!, ik ruik het kleine witte mormel… ook deze paal, van MIJ. 

Eén keer plassen is geen plassen, twee keer evenmin, sterker nog: bij drie keer krijg je er pas echt zin in en daardoor bestaan de eerste honderden meters van een dag uit een lange reeks van korte stukjes waarbij Cees van links naar rechts schiet, snuffelt, dan doorloopt, opnieuw snuffelt, de poot heft, en soms twee keer om een extra uitroepteken te plaatsen, of misschien omdat het juist de favoriete pisplek van een prachtige teef uit het dorp was. Je weet het niet, het leven met een hond blijft vol raadsels. 

Cees in regentenue

Later, als Cees de velden en de bosrand bereikt, komen oerinstinkten naar boven. Zijn kop zakt, de neus blijft een paar centimeter boven de grond en de ogen turen vooruit. We vermoeden dat hij dan vooral attent is op wolven en andere gevaren want reeën kunnen over velden wegrennen, een wesel kan langs het pad schieten of een mega-haas rent onder het struikgewas vandaan, Cees reageert daarop vanwege onze kreten ZAG JE DAT? WAT EEN GROTE HAAS WAS DAT!!, trekt even aan de lijn en gelooft het daarna wel. Geen jachthond.

Cees schiet naar een heerlijke beek

En het lange lopen maakt dorstig, vooral als het warm is zoals tijdens deze vroege zomerweek in maart. Opnieuw stoppen we om de haverklap, Cees keurt elke plas, ieder modderig poeltje, probeert langs elke steile helling het stroompje naast het pad te bereiken. In het begin maakt het allemaal niets uit, dan slobbert Cees alles wat vloeibaar is maar later wordt meneer kieskeuriger, besnuffelt hij het water en drinkt slechts uit stromende, heldere beekjes.

En waren dat maar de enige keren dat Cees zijn tijd neemt! Cees schijnt net als Puck een fenomenale neus te hebben om de locaties van begraven hondenbrokschatten te vinden. Cees gaat plots in de remmen, de neus zakt tot in de aarde, en hij begint te graven, geen brokje te zien, maar dat deert de pret niet, Cees graaft verder, proeft de aarde, Ha Lekker! en peuzelt verder. NEE CEES, DAT IS NIET LEKKER! Voortreffelijk! CEES, DAT IS VIES! VERDER!!

Verder rent Cees, naar elk bankje langs het pad (en dat zijn er nogal wat). Is dit ook het instinkt van de kooikerhond? Ik vermoed dat Cees in het bankje een archetype van een schaap ziet, met voor- en achterpoten en de rechte rug daartussen. Groepen van drie schapen, twee bankjes en een tafel, zijn nog interessanter. Hij inspecteert het grazige veldje rondom de schapen, en speurt naar voedsel zoals schimmelige broodjes, half aangevreten koeken en wat al niet meer. Dat alles is tevergeefs, Monique trekt Cees weg voordat hij toehapt. Maar Cees treurt niet, het volgende bankje staat een kilometer verderop, dan volgt een nieuwe ronde met nieuwe kansen en wie niet waagt wie niet wint.

Nieuw. De middaglunch!

Alles bij elkaar denken we dat Cees het een fantastische tocht vindt. De aller-, allerbelangrijkste reden hiervoor is dat zijn bakje nu, alleen tijdens de tocht, ook ‘s middags wordt gevuld. Tot aan Rome ontbijten, lunchen en dineren we gezamenlijk. Na thuiskomst hoopt Cees dat deze maatregel het tijdelijke met het eeuwige verwisselt, maar dat zien we dan wel. Mahlzeit.

And now for something completely different